Ayvalık’ta gezilecek yerler, Ayvalık Gezi Rehberi konusuna başlamadan önce kısa bir bilgi vermekte fayda var.
Ayvalık
Türkiye’nin Balıkesir ilinin bir ilçesidir. Balıkesir’in en batısında, Ege Denizi kıyısında bulunan ilçe, Türkiye’nin en önemli turizm merkezlerinden biridir. Ayvalık kış mevsimlerinde büyük bir kasaba nüfusuna sahip olmakla birlikte, yaz mevsimlerinde turizmin de etkisiyle dönemsel nüfus artışı yaşamaktadır. Tarihte çeşitli uygarlıklara ev sahipliği yapmış olan Ayvalık, 2017’den beri UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi’nde yer almaktadır.
Ayvalık, Antik Çağ’da ayva anlamına gelen Kidonia olarak anılıyordu. Bölgeye ilk yerleşenlerin Midilli’nin Kydona köyünden ya da Girit’in Kydonies bölgesinden gelmiş olabilecekleri düşünülmektedir. İsim konusunda bazı görüşler de Ayvalık’ın Aioliki’nin (Eolya’nın) bozulmuş şekli olduğudur. Ayvalık anlamına gelen Kydonie ismi ise, MÖ 330’dan beri süregelmektedir.
Antikçağ’da, Ayvalık Adaları’na Hekatonisa ismi veriliyordu. Bu isim, adaların en büyüğü Nesos (Moshonisi, Cunda veya Alibey Adası) aynı isimle söylenen Nesos ya da Nasos antik kentinin baş tanrısı olan Hekatos olarak da anılan Apollon’dan gelmekteydi. Apollon Adaları’nda Nesos dışında Chalkis, Pordoselene ve Kydonia antik yerleşmeleri vardı. Antik kaynaklar Chalkis, Pordoselene ve Nasos’tan çok söz etmelerine karşılık, Kydonia hakkında yazan sadece yazları akan ünlü bir sıcak su kaynağına sahip olduğunu bildiren Plinius olmuştur. Bu dört antik kentten Chalkis ve Pordoselene yok olmuşlar; ancak Kydonia ve Nesos, sırasıyla Ayvalık ve Cunda (Alibey) olarak günümüze ulaşmışlardır. (wikipedia)
İlkçağda Misya, Hititler, Frigler, Lidya, ortaçağda Roma İmparatorluğu ve Doğu Roma İmparatorluğu, 14. yüzyıldan itibaren de Osmanlı İmparatorluğu egemenliğine girmiştir.
Ayvalık Adaları
Ayvalık Adaları kaynaklarda isim olarak Yund Adaları veya Cunda Adaları olarak da geçmektedir. Geçmişte bu adalara “Mis Kokulu Adalar” manasına gelen Moshonisi demişlerdir. Hekatonesos, Apollonnesos, Hekatonnesoi, Hekatos gibi farklı adları da vardır. Ayvalık ilçesine bağlı irili ufaklı 22 civarı ada vardır. Cunda Adası ve Lale Adası haricinde üzerinde yerleşim bulunmamaktadır. Adaların en büyüğü Alibey Adası ya da diğer ismi ile Cunda Adası olup 1964 yılında bir köprü ile Lale Adası’na oradan da ilçe merkezine bağlanmıştır. Bu köprülerden biri aynı zamanda Türkiye’nin ilk boğaz köprüsü olma özelliğini taşır. Alibey Adası dışındaki tüm Ayvalık Adaları 1995 yılında millî park ilan edilmiş ve yerleşim yasaklanmıştır.
Adalar içinde tarihi ve turistik öneme sahip olan bir diğeri de Tımarhane Adası’dır. Bu adaya Türkler eski zamanlarda Taşlı Manastır olarak da adlandırmışlardır. Bu ada özellikle Osmanlı İmparatorluğu döneminde Ayvalık’ta yaşayan Rumların içkiyi fazla kaçırması üzerine sert esen rüzgarı ile akıllarını başlarına toplamaları için gönderildikleri bir mekân olduğundan bu ismi almıştır.
Turizm alanında büyük bir potansiyele sahip olan ilçede başta Şeytan Sofrası olmak üzere çeşitli doğal güzellikler olmakla birlikte, özellikle eski Rum evleri ve yapılarına dayanan kültür turizmi de gelişmiştir. Özellikle Sarımsaklı Plajları ve Alibey Adası’nda ise deniz turizmi gelişmiştir. Ayvalık’ta gezilecek yerler denildimi akla ilk olarak Şeytan sofrası, Ayvalık sokakları ve Cunda adası yel değerimenleri gelir.
AYVALIK'TA GEZİLECEK YERLER (KÜLTÜREL VE DOĞAL ZENGİNLİKLER)
Sarımsaklı Plajı
Adını geçmiş zamanlardan bölgedeki kilise ve evlerin yapımı sırasında kullanılan sarımsak taşlarından alan Sarımsaklı, Ayvalık ilçesinin şirin bir tatil beldesidir. Ayvalık’ın Küçükköy beldesinde bulunan Ege Denizi kıyısındaki plajlardır. Ayvalık kent merkezinin 8 km güneyinde bulunan plajlar yaklaşık 12 km uzunluğundadır. Her yıl binlerce turis ağırlayan ve çok sayıda konaklama tesis seçeneğinin de bulunduğu Sarımsaklı Plajı özellikle de yaz sezonunda yoğun bir ilgi görüyor. Sarımsaklı Yazları oldukça hareketli olmasına karşın kışları ise tam tersi sessiz sakin ve huzurlu bir ortam sunmaktadır.
Cunda Alibey Adası
Mis kokulu Cunda adası, Ayvalık Adalarının grubuna dahil olan ve yerleşime açık olan tek adadır. Ayvalık ile Arasında köprü bağlantısı bulunmaktadır. Adaya karayolu ile geçmek mümkündür. Ayvalık armutçuk mevkiinden lale adasına ve oradan da cunda adasına geçebilirsiniz. Cunda adasında Ortunç koyu ve Paterica koyu önemli doğal zenginlikleridir ayrıca Maden adasına geçebileceğiniz Tarihi Ay ışığı yoluda, cunda adası paterica koyunun en batı uç kısmında yer almaktadır. Cunda adasının bir çok doğal ve kültürel yapıları bulunmaktadır.
Ayvalık Adaları
Ayvalık koyu 22 adayı ve adacıkları barındırır. En büyüğü Alibey Adasıdır. Alibey Adası ve Lale adası dışında yerleşime açık değildir. Turistler yaz mevismlerinde tekne turları ile Ayvalık adalarına ve doğal koylarına gidebiliyor. Günü birlik turlar ile bu adalara ulaşım sağlanamak mümkündür. Ayrıca eşsiz koylarda denizin ve tatilinizin tadını doyasıya çıkarabilirsiniz.
Şeytan Sofrası
Ayvalık’a hakim büyük kayalık tepelerin üzerinde bulunan, bakıldığında tüm Ayvalık Adaları ve Midilli Adası’nın manzarası gözüken, üzerinde Şeytan’ın ayak izi bulunduğuna inanılan eski bir lav birikintisi. Şeytan sofrası özellikle gün batımında oldukça talep görmektedir.
Badavut Tuz Gölü
Ayvalık’ın Küçükköy beldesinde bulunan sarımsaknın en batısında yer almaktadır. Zamanında antik taş ocağı bulunan bölge kayalık yapısı ile ziyaretçilerini her hali ile büyülüyor. Görülmesi gereken ender yerlerdendir. Badavut Kloapatra koyu, Tuz Gölü, Antik taş ocağı 3 ünü mutlaka ziyaret etmelisiniz. Dafa fazlası için Badavut sayfasını ziyaret edebilirsiniz.
Küçükköy
Küçükköy veya Yeniçarohori, Ayvalık ilçesine bağlı bir köyken 1970 yılında belde yapılmıştır. Osmanlı döneminin yeniçeri köyü olan Küçükköy, bugün ülkemizin en dikkat çekici yerleşimlerinden biridir. Cunda adasından sonra gezebileceğiniz diğer bir yer olan belde sanat üzerine sokakları ve tarihi mimarisi ile herkesi kendisine hayran bırakıyor
Kozak Yaylası
Ege Bölgesi’nde İzmir sınırları içinde Bergama-Ayvalık ilçe merkezleri arasında yer alan, Bergama’ya yaklaşık 20 km mesafeden itibaren başlayan, deniz seviyesinden yüksekliği 500-1000 metre arasında değişen yayla. Çam fıstığı ve dokumaları ile ünlü olup, ayrıca önemli bir yayla turizmi merkezidir. Kozak yaylasında Madra çayı ve Yayla köylerini gezebilir tertemiz havasında huzur bulabilirsiniz. Fıstık çamları altında güzel bir deneyim sizleri bekliyor. Kozak yaylasında bulunan Atatürk heykeli ve Büyük kozak kayasını da mutlaka görmelisiniz. Ayvalık en güzel Köyleri neresi diyenler için Kozak yaylasında fıstık çamları içerisinde bulunan bütün köyleri güzeldir. Ayvalık ve bergama arasında yer alan, Okçular köyü, Kaplan köyü, Tıfıllar köyü, Mutlu köy, Bağyüzü köyü, Aşağıcuma, Nebiler vb. hepsi ayrı ayrı güzeldir.
Altınova Kum Adası
Ayvalık Perşembe Pazarı
Ayvalık’ta gezilecek yerler denildimi perşembe pazarı olmazsa olmazıdır. Ayvalık’ın tarihi sokaklarında kurulan bu pazaryeri oldukça çok beğeniliyor. Uygun fiyatlı olması ve Ayvalık yöresine özgü ürünlerin bulunması bu pazarı oldukça bulunmaz kılıyor. Her gelen Turistin hatıra amaçlı birşeyler aldığı Perşembe Pazarı, Yunan vatandaşlarınında ilgi odağı haline gelmiştir. Özellikli Midilli adasından yoğun Turist gelmektedir.
Cennet Tepesi
Keremköy
Ayvalık Plajları
Küçükköy bölgesi’nde: Sarımsaklı Plajı, Badavut Plajı, Bilentur Plajı, Altınkum Plajı. Cunda adası’nda: Çataltepe Plajı, Paterica koyu, Ortunç koyu, Maden adası yalancı boğaz. Ayvalık içerisi’nde: Kapri plajı, Duba Plajı, Paşalimanı, Şirinkent plajı, İğdeli Plajı, Altınova bölgesi’nde: Altınova ve Kum Adası Plajı,
AYVALIK'TA GEZİLECEK YERLER (CAMİ VE KİLİSELER)
Saatli Cami (Agios Yannis Kilisesi)
Ayvalık merkezinde yer alan İsmet Paşa Mahallesi’nde yer alır. Kilise olarak inşa edilmiştir. 1928’den sonra camiye dönüştürülmüştür. Camiye çevrilmesinin ardından içindeki ikonalar boyayla kapatılmıştır. 1944’teki depremde çan kulesinin üstü yıkılmıştır.
Çınarlı Camii
Agia Iorgi Kilisesi olarakta bilinmektedir. Ayvalık merkezinde bulunan cami, 19.yy’ın ikinci yarısında Ayvalık’ta oturan Rumlarca yapılmıştır. Cumhuriyetin ilanından sonra camiye çevrilmiştir. Ayvalık’ta bulunan tarihi yapıların en görkemlisi olarak tanımlanan eser, göz alıcı bir mimariye sahiptir.Mimarinin planı, Aya Yanni Kilisesi ile uyumlu olup, kubbeli haç planlıdır. Moloz ve kesme taş malzemesiyle yapılan yapının planı dikdörtgendir. Ayrıca ikiz pencereler, zarif sütunlar, sarımsak taşından yapılmış olan dış cephe oldukça etkileyicidir. Uzmanlar, cephe duvarlarının ortasında bulunan merdivenli ön giriş mekânlarının, Antik Dönem mimari izlerini yansıtacak şekilde yapıldığını; iç mimarideki süslemelerin Barok tarzda olduğunu belirtmektedirler.
Hayrettin Paşa Cami
Kato Panaya Kilisesi olarakta bilinmektedir. Ayvalık Merkez’de bulunan tarihi yapılar arasında sadeliği ile dikkat çeken eser, kilise olarak yapılmıştır. 1928’den sonra cami olarak kullanılmıştır. Bazilikal planlı kilise yapısı, oldukça sade, basit ve süslemesizdir. Sütun ve kemerlerle oluşturululan girişi ve yuvarlak pencereleri ile kendine özgü bir görünüm sergilemektedir. Uzmanlar, eserin yapıldığı dönemlerde dini eğitim amaçlı olarak kullanıldığını belirtmektedirler.
Taksiyarhis Anıt Müzesi
Ayvalık Merkez’de bulunan kilise; Kitabesinde 1844 yılında yapıldığı yazılı olan Ayvalık merkezde İsmetpaşa Mahallesinde yer alan kilise, akmayan, işlemeli sarımsak taşlarıyla dikkati çeken Aşağı Çeşme sırasındadır. Bulunduğu yer, Hıristiyanlar ile Müslümanların birlikte yaşadığı kentin ilk mahallesidir.Azizlerin ve meleklerin ikonları, Meryem’e müjde, Hz. Adem ile Havva’nın yasak elmayı yemeleri resmedilmiştir. Hz. İsa’nın gökyüzüne yükselişi, vaftizi, çarmıha gerilişi, kutsal yemek, ölümden sonra dirilişi gibi birçok konuyla ilgili pastelleri ile nefis bir görsel ziyafet sunar.
Hamidiye Cami
Ayvalık Merkez Sakarya Mahallesi’nde yer almaktadır. Cami, Ayvalık’ın tarihsel değerini yansıtan bir cami olarak yapılmış ve tek özgün yapıttır. Sultan II. Abdülhamid tarafından 19. yüzyılın ikinci yarısında yaptırılmıştır. Yorgala Oteli’ni yaptıran kişinin zamanın yönetimine armağan etmek zorunda kaldığına ilişkin iddialar da vardır. Kırmızı taştan, kare planla inşa edilmiştir, kubbesi tuğladandır.
Ayvalık Ayazması (Panagia Phaneromeni)
Ayvalık’ta gezilecek yerler için bir diğer tavsiye’de Ayazma Kilisesi ‘dir. Ayvalık Merkez Kemal Paşa Mahallesinde bulunan kilisenin adı içinde bulunan suyun kutsal olarak kabul görmesinden gelmektedir. Neo-klasik üslûpta, 1890 yılında yapılmıştır. Kilisenin girişi Yunan tapınaklarını anımsatmakta. Yapı malzemesi olarak Sarımsak taşı kullanılmıştır. Kilise bir dönem zeytinyağı fabrikası olarakta kullanıldığından farklı eklentiler yapılmıştır. Bu yüzden iç kısımlarda anıtsal özelliklerinin bir kısmını yitirmiş durumdadır. Kilise günümüzde müze olarak hizmet vermektedir. Ayvalık’ta gezilecek yerler listenize Ayvalık Ayazmasını ekleyebilirsiniz.
Rahmi M. Koç Müzesi (Taksiyarhis Kilisesi)
Cunda Adasında bulunan Kilise, Rum Ortodoks (Moschonese) cemaati tarafından, 1873 yılında, eski temelleri üzerine Anakent (Metropol) Kilisesi olarak inşa edilmiştir. Kilise, “Taksiyarhis”e, yani Koruyucu Baş Melekler Cebrail ve Mikail’ e atfedilmiştir.Tek kubbeli, bazilika tipinde, dikdörtgen planlı yapı, döneminde yaygın olarak kullanılan neoklasik mimari üslubundadır. 02.05.2011 tarihli Vakıflar Meclisi kararı ile Rahmi M. Koç Müzecilik ve Kültür Vakfı’na kiliseyi müzeye dönüştürmek için tahsis edilmiştir. Tarihi binanın restorasyonu 2014 yılında yapılmıştır. Günümüzde Müze olarak hizmet vermektedir. Ayvalık gezilecek yerler listenizin en başına ekleyebilirsiniz.
Salı – Pazar: 10:00 – 17:00*Son bilet satışı kapanış saatinden 30 dakika öncedir.
Sevim Necdet Kent Ktaplığı (Agios Yaninis Kilisesi)
Cunda Adası’nda bulunan kilise, Alibey/Cunda’da Âşıklar Tepesi üzerinde, Alibey/Cunda adasının her iki yakasının da panoramik olarak görülebileceği eşsiz bir seyir noktasında yer alır. Yıllar yılı harap bir şekilde kalan değirmen ve kilise; Rahmi M. Koç’un kültür varlığı olan bu eski eserlerin kurtarılmasına yönelik girişimleri, maddi-manevi katkıları ile restore edilmiş ve böylelikle Alibey Adası 07.08.2007 tarihinde önemli bir kitaplığa kavuşturulmuştur. Aşıklar tepesinde Kent kitaplığı ve Yel Değirmeni görülmesi gerekn önemli yerlerdendir.
Küçükköy Merkez Cami (Aya Athanasiau)
Küçükköy’de bulunan Merkez cami, açık sade planlı, iç mekanındaki renkli kabartma süslemeleri ile dikkat çekicidir.Kilise olarak yapılan mimari, daha sonra cami olarak kullanılmıştır
Agia Paraskevi Manastırı
Tımarhane adasında bulunan bu manastırdan geriye en iç kısımda bulunan küçük bir kısım kalmıştır. Burayla ilgili türlü türlü efsaneler mevcuttur. Bunlardan biri de Meryem Ananın mezarının burada bulunduğu ile ilgilidir. Birçok hazine avcısı tarafından zarar gören manastır günümüzde harabe niteliğinde olmasına karşın yerli ve yabancı turistler tarafından ilgi duyulmaktadır ve her yaz yüzlerce kişiyi kendine çekmektedir. Not: Yıkılma tehlikesi bulunmaktadır. İçeriye girmemeniz gerekmektedir.
Taksiyarhis ta Çamya (Çamlı Manastır)
Manastır, Cunda Adası’nın Çam Ağaçları ile kaplı en büyük dağının kuzey yamacında bulunmaktadır. Manastır’dan Edremit Körfezi, Pateriça Koyu, Maden ve Güvercin Adası’nı net bir şekilde görebilirsiniz. Yapım yılı kesin olarak bilinmemektedir. Manastır, 1770’li yıllarda inşa edildiği tahmin edilmektedir. Çamlı Manastırı, Ayvalık’ta gezilecek yerler listesine ekleyebilirsiniz.
Ay ışığı Manastırı (Ay ışığı Manastırı)
Güncellenmektedir.
AYVALIK 'TA GEZİLECEK YERLER TAVSİYESİ
1 - Delikli Kaya
Murat reis koyunda yer alan bu eşsiz güzellik adeta bir fil’i andırıyor. Tamamen doğal olarak oluşmuş olan bu kaya ziyaret edilmesi gereken önemli yerlerdendir.
2 - Ortunç Koyu Seyir Terası
Mis kokulu Cunda adasının en güzel koylarından biri olan Ortunç, birbirinden güzel manzaralara ev sahipliği yapıyor. Tabi ki bu seyir terası da keşfedilmesi gereken önemli noktalardan…
3 - Çamlı Manastır
TAKSİYARHİS TA ÇAMYA
Manastır, Cunda Adası’nın Çam Ağaçları ile kaplı en büyük dağının kuzey yamacında bulunmaktadır. Ayrıca Manastır’dan Edremit Körfezi, Pateriça Koyu, Maden ve Güvercin Adası’nı net bir şekilde görebilirsiniz. Yapım yılı kesin olarak bilinemeyen manastırın 1770’li yıllarda inşa edildiği düşünülüyor.
KIŞIN BADAVUT
