Doğanbey Köyü: Sakin ve Huzur Dolu Bir Kaçış Hikayesi

Hayatın hızlı tempolarından, kalabalıklardan ve gürültüden uzak, kendi benzersiz huzurunu yaratmış bir köy: Doğanbey! Arnavut kaldırımlı sokaklarında gezinirken burayı adeta bir cennet olarak ilan edebilir, burayı ziyaret edip etkilenen herkes gibi, “Keşke burada bir evim olsa,” dileklerinizi hayal edebilirsiniz. Ancak, Doğanbey, geleneklerini günümüzle ustalıkla harmanlayan ve rastgele binalarla dolu popüler köylerden değil. Buradaki her ev, sahiplerinin özenle restore ettiği birer sanat eseri gibidir. Bu eski Rum köyü, zengin bir tarihle dolu ve adeta geçmişin sessiz tanığıdır.

Eski Doğanbey Köyü Tarihi

Söke’nin sakin ve huzurlu bir köyü olan Eski Doğanbey, M.Ö. 7. yüzyıla kadar uzanan köklü bir geçmişe sahiptir. Ayrıca tüm mimari eserleri Rumlar tarafından inşa edilmiştir. Köyün doğusunda uzanan yeşil vadiler, maviden maviye değişen deniz manzarası ve dağlardan gelen içilebilir su kaynakları, tamamen doğanın cömertliğidir. Köyün adı ise kökeni Osmanlı’ya benzettiği için sonradan “Doğanbey” olarak değiştirilen, ilk olarak evlerin mimarisinden esinlenerek koyulan Rumca “Domatia” kelimesinden gelir. Köy, 19. yüzyılda II. Abdülhamit’in fermanıyla kurulmuş, çevresindeki adalardan getirilen Rumlarla büyük bir yerleşim yeri olmuştur. Ancak I. Dünya Savaşı sırasında Yunan çeteleri tarafından saldırılara uğramış ve Ege efelerinin müdahalesiyle kanlı çatışmalara sahne olmuştur. Türk ordusunun İzmir’e girişi ile birçok Rum aile köyü terk etmek zorunda kalmıştır.

Daha sonrasında nüfus mübadelesi devreye girmiştir. 1924 yılındaki büyük göç sırasında Selanik ve Balkanlardan gelen Türkler, boşalan evlere yerleştirilmiş ve köyün yerleşim yeri yeniden düzenlenmiştir. Ancak, verimsiz arazi, rüzgarlı iklim ve artan nüfus nedeniyle köyün sakinleri 1980’lerin sonlarında devlet teşviki ile yeni bölgelere taşınmıştır. Bu nedenle Doğanbey, Eski Doğanbey Köyü olarak adlandırılan orijinal köyden ayrılmış ve Yeni Doğanbey adı verilen yeni bir yerleşim yeri kurulmuştur. Yeni Doğanbey, eski köyün 2 km aşağısındaki bir düzlükte konumlanmıştır. Eski köydeki evlerin çoğunu restore edenler, genellikle şehirde çalışan beyaz yakalılar ve sanatçılar gibi aydın bir kesimdir.

Doğanbey Köyü Nasıl Bir Yer?

Doğanbey Köyü, modern dünyanın karmaşasından ve taleplerinden izole bir yaşam sürer. Burada arsa rantı veya ticari faaliyetler ön planda değildir, aksine sessizliği ve huzuru koruma amacı vardır. Sokaklarda dolaşırken evlerin duvarlarındaki sessizliğe saygı işaretlerini göreceksiniz. Bazen açık bir pencereden hoş bir müzik akabilir veya tanımadığınız birisiyle samimi bir sohbet edebilirsiniz. Doğanbey halkı, burada duyarlı ve iyi insan enerjisinin farkını yansıtır. Köyde yaşayan kedi ve köpeklerin mama kaplarından, sade ve egosuz yaşam tarzlarına kadar bu enerjiyi hissedersiniz. Köydeki taş evlerin mimarisi sizi etkilemeyecekse, bahçe peyzajlarının özeni, rengarenk çiçekler ve meyve ağaçları ile süslenmiş çevresi de size köyün ne kadar özel olduğunu anlatacaktır. Bu evler, SİT (Sit Alanı) sınırları içinde bulunur ve aslına uygun bir şekilde restore edilmedikçe değiştirilmelerine izin verilmez. Köyün tarihi dokusu kadar, bahçelerindeki düzenlemeler, çiçekler ve meyve ağaçlarıyla çevresi de bu dokunun ne kadar özel olduğunu vurgular.

Doğanbey Köyü’nde, 1890’larda inşa edilen ve önceden Rumlar tarafından hastane olarak kullanılan, daha sonra ilkokul olarak hizmet veren iki katlı bir bina bulunmaktadır. Bu bina, Mimar M. Fikri Aktan tarafından restore edilmiş ve ardından köy sakinlerinden Orman Mühendisi Nevzat Bey tarafından Dilek Yarımadası Milli Parkı Tanıtım Merkezi’ne dönüştürülmüştür. Bu ücretsiz müzeyi ziyaret ederek bölgenin coğrafyası, bitki örtüsü, hayvanları ve daha fazlası hakkında bilgi edinebilirsiniz. Ayrıca, Türkiye’nin Osmanlı kıyafetlerini sergileyen ikinci büyük müzesi, Emel Hanım’ın evinde bulunmaktadır.